بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / این روزها بحث بر سر معافیت مالیاتی هنرمندان حسابی داغ است. حدود یک ماه قبل، از جانب سازمان امور مالیاتی، پیش‌نویسی برای اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم منتشر شد که در آن، بند «ل» ماده 139 حذف شده بود؛ بندی که همه فعالیت‌های فرهنگی، هنری، قرآنی و مطبوعاتی را که از وزارت ارشاد مجوز می‌گیرند، از پرداخت مالیات، معاف می‌کرد. این پیش‌نویس که مشخص بود راه درازی تا تبدیل شدن به یک قانون داشت، با اعتراض‌های چندانی مواجه نشد. ابتدای هفته جاری، خبر معافیت 50 درصدی اهالی فرهنگ در بودجه سال 99 منتشر شد و یک روز بعد، پس از درخواست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با دستور فوری محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه، معافیت کامل برقرار شد و اوضاع به روال سابق بازگشت. پس از صدور این دستور بود که جنجال آغاز شد و جدال رسانه‌ای میان موافقان و مخالفان لغو معافیت مالیاتی بر قسمت کوچکی از مصادیق این معافیت‌ها، شکل گرفت.
فرهنگ حمایت می‌خواهد
می‌دانید اقتصاد فرهنگ در همه کشورهای جهان به نسبت کل اقتصاد، رقم نسبتاً کوچکی است. ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. به علاوه آن که بخش اعظم فعالیت‌های فرهنگی نه‌تنها سود سرشاری ندارد، بلکه در لبه مرز سوددهی حرکت می‌کند و با تکانه‌های کوچک اقتصاد، دچار مشکلات جدی می‌شود. به همین دلیل هرگونه فعالیت‌های فرهنگی عام‌المنفعه، نیاز به برخی حمایت‌ها از جمله معافیت‌های مالیاتی دارد؛ چراکه منفعت اقتصادی ندارند. از این رو اخذ مالیات از اکثریت مطلق فعالیت‌های فرهنگی، هنری، قرآنی، مطبوعاتی و انتشاراتی، نه‌تنها کمک چندانی به درآمدهای مالیاتی کشور نمی‌کند، بلکه به نفع فرهنگ نیست و چه بسا ضربه‌های جبران‌ناپذیری نیز به تنه نحیف اقتصاد فرهنگ بزند. اگرچه حساب برخی فعالیت‌های فرهنگی هنری، مانند انتشار کتاب‌های کمک‌درسی، بعضی آثار سینمایی و نمایش خانگی و حتی شمار معدودی از هنرهای تجسمی، جداست و به دلیل آن که درآمدهای سرشاری دارند، طبیعتاً باید مشمول مالیات باشند. این رویه‌ای است که در سایر نظام‌های مالیاتی دنیا نیز وجود دارد.
نیاز به قوانین روزآمد
پیشنهاد اخذ مالیات 50 درصدی از فعالیت‌های فرهنگی که در روزهای گذشته مطرح شده بود، یک اقدام عجولانه و ضدفرهنگی بود که با درخواست به‌موقع وزیر ارشاد و اقدام سنجیده رئیس سازمان برنامه و بودجه، منتفی شد. روزنامه خراسان موافق اخذ مالیات از سلبریتی‌های پردرآمد است و همان طور که قبلاً در گزارش‌های مورخ 27 آبان در صفحه اقتصادی و 3 آذر در صفحه سینما و تلویزیون گفته‌ایم، اخذ مالیات از این قشر، اقدامی ضروری است که باید انجام شود. با این حال، باید دانست اخذ مالیات از سلبریتی‌ها، نباید مفر یا بهانه‌ای برای اخذ مالیات از فعالیت‌ها و مؤسسات فرهنگی شود؛ آن هم در روزگاری که مؤسسات فرهنگی به لحاظ اقتصادی در مرز حیات و ممات هستند. پرواضح است که اخذ مالیات از سلبریتی‌ها و سایر فعالیت‌های فرهنگی هنری پردرآمد، نیاز به اصلاح برخی قوانین دارد. این اتفاق طبیعتاً مطالعات تطبیقی و بررسی تجربه سایر کشورها را می‌طلبد؛ اقدامی که البته به صورت عجولانه و فوری قابل انجام نیست و اصلاح این قوانین باید به گونه‌ای کارشناسی‌شده و پخته باشد که به فعالیت‌های مؤسسات فرهنگی لطمه‌ای نزند.
یک حمله عجیب
حمله رسانه‌ای به رئیس سازمان برنامه و بودجه که در روزهای گذشته، به بهانه منتفی کردن اخذ مالیات 50 درصدی از فعالیت‌های فرهنگی انجام شده است، به نظر می‌رسد بیشتر از آن که یک اقدام حرفه‌ای مطبوعاتی باشد، نوعی سوگیری سیاسی است. در حالی که باید به صورت حرفه‌ای و فراتر از موضع‌گیری‌های جناحی به آن نگریست؛ که متأسفانه پیداست در این مصداق، رعایت نشده است.
رقم ناچیز مالیاتی هنرمندان
با مهدی قمصریان مدیر روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه گفت‌وگو کردیم. قمصریان در این باره گفت: «سازمان برنامه و بودجه وظیفه تهیه لایحه بودجه را بر عهده دارد. در یکی از دفاتر تخصصی سازمان، یک پیش‌نویس پیشنهادی تهیه شد که معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی، هنری، انتشاراتی و مطبوعاتی را 50 درصد تعیین می‌کرد. وزیر ارشاد و بسیاری از تشکل‌های فرهنگی و هنری با درخواست‌ها و نامه‌های خود خواهان حذف این بند شدند.» وی ادامه داد: «دکتر نوبخت پس از بررسی گزارش دفتر تخصصی فرهنگ و درخواست‌های واصله، دستور حذف این بند را داد.چون خلاف قانون پایه است. قانون مالیات‌های مستقیم که در مجلس تصویب شده، توسط دکتر نوبخت قابل حذف نیست.» قمصریان درباره میزان مالیات اهالی فرهنگ و هنر نیز این‌گونه توضیح داد: «کل معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری، بین 300 تا 400 میلیارد تومان است. این در حالی است که طبق اعلام آقای دژپسند وزیر اقتصاد، سال آینده 160 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی برای کشور پیش‌بینی شده است.»
با احتساب آن چه گفته شد، بدیهی است که منتفی کردن طرح اخذ مالیات 50 درصدی، اقدامی به‌جا و سنجیده بوده است. روزنامه خراسان، خود مدعی اخذ مالیات از سلبریتی‌هاست اما این اقدام به شکلی دقیق و به دور از بازی‌های رسانه‌ای، باید به گونه‌ای صورت گیرد که بهانه اخذ مالیات از مؤسسات فرهنگی عام‌المنفعه نشود و زیان های جبران ناپذیری برای فرهنگ کشور در بر نداشته باشد .برخی شنیده ها نیز حاکی از این است که سران سه قوه در جلسات خود بحث سامان‌دهی معافیت های مالیاتی را آغاز کرده اند و قراراست مجلس شورای اسلامی به اصلاح قانون اقدام کند.