بزرگنمايي:

آریا بانو - هنر زندگی/ هر ساله افراد زیادی به ازدواج اجباری تن می‌دهند. ترس از خشونت خانواده، دختران و پسران زیادی را به ازدواج مجبور می‌کند و در صورت مخالفت با ازدواج، فرد مورد شدید‌ترین آسیب‌های جسمی و روحی قرار می‌گیرد. بسیاری از افرادی که اجباری ازدواج می‌کنند، پس از ازدواج، با آسیب‌های شدید روانی و جسمانی رو به رو می‌شوند. خانواده‌ها و افرادی که مسبب ازدواج اجباری هستند باید به پیامدها و عواقب آن آگاه باشند. ازدواج اجباری معمولا سرانجام مطلوبی ندارد و افراد را به راه‌های ناخوشایندی می‌کشاند. در اکثر موارد نیز این ازدواج‌ها به طلاق و جدایی می‌انجامد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه تا پایان مطلب همراه باشید.
ازدواج اجباری چیست؟
ازدواج اجباری یکی از انواع ازدواج است که در آن یک طرف یا هر دو طرف بدون خواست و رضایت خود ازدواج می‌کنند. ازدواج اجباری به عنوان ازدواج مصلحتی نیز شناخته می‌شود که معمولا توسط خانواده و خویشاوندان ترتیب داده شده. افرادی که در صدد سر گرفتن این ازدواج اجباری هستند، معمولا از خشونت فیزیکی مستقیم و فشارهای روحی و روانی نامحسوس استفاده می‌کنند. امروزه سازمان ملل و گروه‌های حقوق بشری، ازدواج اجباری را نوعی برده داری و سو استفاده می‌دانند که آزادی و استقلال افراد را نقض می‌کند.
علل ازدواج اجباری
عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند ازدواج اجباری را تبدیل به یک فرهنگ پذیرفته شده بکند، هر کدام از علل ذکر شده هر چقدر هم که منطقی به نظر آیند، باز هم برای ورود به چنین ازدواجی مشاوره قبل از ازدواج ضرورت دارد. عواملی مثل:
1. تقویت پیوندهای خانوادگی و قبیله‌ای
گاهی برای پیوند دو قبیله یا خانواده و افزایش قدرت آن‌ها، فردی قربانی خواهد شد. ازدواج اجباری هم در خانواده‌های بزرگ و ثروتمند، هم در قبایل بادیه نشین دیده می‌شود. همچنین در برخی مناطق برای صلح و آتش بس بین دو خانواده، دختر یا پسری از آن‌ها مجبور به ازدواج با هم می‌شوند.
2. پیروی و محافظت از تکالیف و هنجار‌های فرهنگی و مذهبی
در برخی فرهنگ‌ها و مذاهب، ازدواج باید هرچه سریع‌تر (ازدواج زیر سن قانونی) و یا به انتخاب والدین انجام شود. دختران و پسران در عملی انجام شده قرار گرفته و توان مقاومت و مخالفت نخواهند داشت. در صورت مخالفت ممکن است فرد از خانواده و حتی محل زندگی خود طرد شود. گاهی خانواده‌ها برای پیشگیری از به گناه افتادن فرزندانشان آن‌ها را مجبور به ازدواج می‌کنند. ویژگی‌های اکثر این خانواده‌ها، سنتی و مذهبی است که در بیشتر موارد آگاهی و توانایی کمی برای تربیت درست فرزند و ایجاد روابط صمیمانه همراه با اعتماد را با آنها دارند.
از طرف دیگر افرادی هستند که از برخی هنجارهای فرهنگی سواستفاده می‌کنند. آن‌ها برای به دست آوردن دختر مورد نظر خود، اقدام به تجاوز جنسی می‌کنند. در چنین شرایطی خانواده برای جمع کردن این بی آبرویی و ترس از افکار جامعه درباره اینکه دخترشان پرده بکارت ندارد، دختر را به ازدواج با متجاوز گر و یا یک فرد دیگر مجبور می‌کنند. پیشنهاد می‌کنیم مقاله تجاوز جنسی و انواع پرده بکارت را مطالعه کنید.
در برخی خانواده‌ها نیز زن پس از مرگ شوهرش، به عنوان ارث به برادر همسرش یا فرد مجرد دیگری تعلق می‌گیرد. مرد نیز پس از مرگ برادر یا کسی از نزدیکانش، مجبور به ازدواج با زن او می‌شود.
3. حفظ و نگه داشتن ثروت در خانواده‌های بزرگ
خانواده‌های با نفوذ و ثروتمند معمولا سعی می‌کنند ازدواج‌ها در خانواده خود و با افراد نزدیکشان اتفاق بیفتد. این اتفاق به دلیل عدم اعتماد به غریبه‌ها و ترس از نفوذ آنها به خانواده و دسترسی به ثروت و قدرت آنها انجام می‌شود.
4. فقر خانواده‌ها و به دست آوردن ضمانت برای آینده
یکی از عمده‌ترین دلایل ازدواج اجباری، فقر است. ناتوانی در تامین هزینه‌های زندگی، اعتیاد والدین، تعداد زیاد فرزندان و ... گاهی اوقات حتی به فروختن دختر نیز منتهی می‌شود.
5.عروسی شاتگان (تفنگ ساچمه‌ای)
این نیز نوعی ازدواج اجباری ناشی از بارداری‌های ناخواسته است. در بعضی از ادیان و فرهنگ‌ها، به دلیل مسائل اخلاقی، پس از حاملگی ناخواسته دختر، دو طرف مجبور به ازدواج با هم هستند. در برخی جوامع، این مورد به عنوان رسوایی شناخته می‌شود و بسیاری از موارد، بخاطر عدم رضایت پسر یا دختر به این ازدواج، به قتل‌ها و خشونت‌های زیادی منجر شده است.
برخی دیگر از دلایل ازدواج‌های اجباری شامل کنترل رفتارهای ناخواسته و جنسی، جلوگیری از روابط نامشروع، جلوگیری از عواقب بارداری‌های بدون ازدواج، احساس وظیفه والدین برای ازدواج فرزند، مهاجرت به کشور‌های دیگر می‌باشد.
زندگی پس از ازدواج اجباری
افرادی که به اجبار وارد زندگی مشترک با فردی می‌شوند که علاقه‌ای به او ندارند، اغلب به انواع اختلالات روانی مبتلا خواهند شد و معمولا به بیماری‌های جسمی متعددی نیز دچار می‌شوند. از طرف خانواده خود پذیرفته نخواهند شد و آنها نمی‌خواهند درگیر زندگی آسیب زای او بشوند. تمام این فشار‌ها و ناراحتی‌ها باعث می‌شود خودکشی و خودسوزی تنها راه نجات آن‌ها از این شرایط باشد. یکی از اصلی‌ترین دلایل خودسوزی در برخی مناطق، ازدواج‌های اجباری است. پیشنهاد می‌کنیم مقاله خودکشی را مطالعه کنید.
زندگی پس از ازدواج اجباری برای دختران
دختران جوانی که ایده‌ها و رویاهای زیادی برای آینده خود دارند با ازدواج اجباری نمی‌توانند به چیز‌هایی که می‌خواستند برسند. حتی در حالت‌هایی که فرد برای فرار از خانواده و محدودیت‌های آن‌ها، تصمیم به ازدواج می‌گیرد، در خانه خود نیز با انتظارات و وظایف و محدودیت‌های جدیدی مواجه می‌شود که انتظار آن‌ها را نداشته است. او مجبور است از شوهر تبعیت کند، دوستی هایش را محدود کند و از فعالیت‌های بیرون از منزل دست بکشد.
معمولا جلوی تحصیل و پیشرفت او گرفته می‌شود و باید در خانه به کارها رسیدگی کند. پس از ازدواج او باید با همسر خود رابطه جنسی داشته باشد. اگر همسرش را دوست نداشته باشد یا تمایل به این کار نداشته باشد، ممکن است مورد تجاوز و رابطه خشونت آمیز قرار بگیرد که باعث آسیب‌های زیاد روحی و روانی فرد خواهد شد. در این شرایط رابطه جنسی برای او تبدیل به عذاب می‌شود. توصیه می‌کنیم مقاله رابطه جنسی را نیز مطالعه کنید.
به مرور زمان فرد احساس تنهایی می‌کند و ساکت و غمزده می‌شود. این احساس تنهایی زمینه برای ابتلا به انواع بیماری‌های روحی روانی فراهم می‌کند.
پیامدهای ازدواج اجباری
برخی از پیامد‌های ازدواج‌های اجباری عباتند از:
فرار از منزل
در بسیاری از موارد فرد از خانه پدری یا از خانه شوهر خود فرار می‌کنند، درحالی که آسیب‌های شدیدی در انتظار آن‌هاست. خیلی از آن‌ها به دلایل مختلف زندانی می‌شوند و پس از تحویلشان به خانواده، خشونت و زندانی شدن نصیبشان می‌شود.
مورد ضرب و شتم قرار گرفتن
در صورت مخالفت کردن با ازدواج اجباری، ممکن است فرد شدیدا مورد خشونت و ضرب و شتم خانواده قرار بگیرد. این نوع ازدواج‌ها بدون هیچ عشق و احساسی است؛ در نتیجه در خانه همسر نیز مورد تحقیر، پرخاش، تجاوز و آسیب‌های بدنی قرار خواهد گرفت. چنین مواردی به احتمال زیادی ابتلا به افسردگی شدید را در افراد بالا می برد و سلامت روان آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
ایجاد نسلی از فرزندان بیمار
به احتمال زیاد، به دلیل اجباری بودن رابطه جنسی، بارداری‌ها ناخواسته و اجباری خواهند بود. فرزندانی که حاصل ازدواج‌های اجباری هستند توسط خانواده‌ای آسیب دیده و بدون محبت بزرگ خواهند شد و در معرض خشونت و تنبیه والدین قرار خواهند گرفت. با مشاهده درگیری‌ها و پرخاشگری والدین، بستر خشونت‌های بعدی در فرزندان آماده شده و درگیر شدن آن‌ها با آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری‌ها در آینده بسیار محتمل است.
در مقابل ازدواج اجباری چه می‌توان کرد؟
همانطور که گفتیم ازدواج اجباری پیامدهای بسیاری را برای افراد به دنبال دارد. خوشبختانه با وجود پیشرفت‌های جوامع بشری و تغییر برخی عقاید و باورها چنین ازدواج‌هایی کاهش یافته‌اند اما وجود دارند؛ به همین دلیل لازم است تا به دنبال راهی برای غلبه بر آن باشید و خود را از مسیری که دیگران برایتان ایجاد می‌کنند رها سازید.
در چنین شرایطی مقابله و مدیریت شرایط و خارج شدن از اجبار دیگران شما را با چالش‌هایی مواجه می‌کند که به تنهایی نمی‌توانید از پس آن‌ها بربیایید. مراجعه به مشاوره روانشناسی و بهره‌مندی از راهنمایی‌های روانشناس متخصص راهگشای شماست. مشاور با بررسی تمام جنبه‌های مشکل هر کدام را به صورت جداگانه بررسی می‌کند و راه‌حل‌های متنوع را در اختیارتان قرار می‌دهد.