بزرگنمايي:

آریا بانو - خبرگزاری آریا- حدود 10 میلیون نفر از مردان ایرانی جوان هستند که چهار میلیون و 140 هزار نفر آنها تا سال 1400در گروه سنی میانسالان قرار می‌گیرند و بسیاری از آنان مجرد هستند.
به گزارش خبرگزاری آریا، شهلا کاظمی‌پور جامعه‌شناس، در اظهاراتی اعلام کرده که حدود 10 میلیون نفر از مردان ایرانی جوان هستند. به گفته وی تعداد مردان 15- 19 ساله دو میلیون و 780 هزار نفر، تعداد مردان 20-24 ساله سه میلیون و 240 هزار نفر و تعداد مردان 25-29 ساله چهار میلیون و 140 هزار نفر است. علت تفاوت آماری در سه گروه سنی جوانان ناشی از کاهش باروری در ایران است و تا سال 1400، جوانان 25-29 ساله در گروه سنی میانسالان قرار می‌گیرند.
موضوع مردان مجرد سالمند نیز پدیده ای است که با گذشت زمان با آن مواجه شده ایم و علل مختلفی در بوجود آمدن آن و افزایش سن تجرد مردان موثر است . افزایش سن تجرد در کشور ما علل طبیعی و اقتصادی و اجتماعی دارد و نباید به آن فقط به عنوان یک آسیب اجتماعی نگاه کرد بلکه اقدامات تسهیل گرانه ازدواج باید انجام شود و با مطالعه دقیق در خصوص علل تجرد در میان جوانان، موانع ازدواج و تشکیل زندگی برداشته شود.
به گفته ذوالقدر ، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس ، مجلس دهم در تلاش است وام ازدواج را نسبت به «تورم» موجود در جامعه افزایش داده تا جوانان بیش از قبل به لحاظ مالی مورد حمایت دولت در سال ٩٩قرار گرفته و در نتیجه شاهد «مجردان سالمند» در کشور نباشیم.
سیده فاطمه ذوالقدر گفته که میزان تجرد‌گرایی در جامعه زیاد شده است و این افزایش، تنها مختص دختران نیست بلکه مردان هم در زیر مجموعه این تجردگرایی و تنها زیستی قرار گرفته‌اند.این مسئله از جنبه‌های روحی، روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باید مورد توجه قرار بگیرد که متاسفانه این وضعیت در حال افزایش است.
جوانان 25-29 ساله به میانسالی تا سال 1400
از سوی دیگر کاظمی پور جامعه‌شناس با بیان اینکه حدود 10 میلیون نفر از مردان در کشور، جوان هستند، می گوید: تعداد مردان 15- 19 ساله دو میلیون و 780 هزار نفر، تعداد مردان 20-24 ساله سه میلیون و 240 هزار نفر و تعداد مردان 25-29 ساله چهار میلیون و 140 هزار نفر است. علت تفاوت آماری در سه گروه سنی جوانان ناشی از کاهش باروری در ایران است. تا سال 1400، جوانان 25-29 ساله در گروه سنی میانسالان قرار می‌گیرند. حدود 40 میلیون نفر از جمعیت 80 میلیون نفری ایران را جمعیت مردان تشکیل می‌دهند که از این میان 33 میلیون نفر از آن‌ها 10 سال به بالا و هفت میلیون نفر از آنها کمتر از 10 سال سن دارند.
وی با تاکید بر اینکه بالاترین ضریب جمعیتی چه در مردان و چه در زنان را رنج سنی 29 تا 25 سال شامل می‌شود، اعلام کرده که جمعیت جوانان به سه گروه سنی 15-19، 20-24 و 25-29 ساله تقسیم می‌شود و این در حالی است که فقط 11 درصد از جمعیت (25-29) ساله محصل هستند. 67 درصد از این قشر شاغل و 18 درصد از جمعیت 25-29 ساله بیکارند و 5 درصد از جمعیت 25-29 جزو سایرین (نه بیکار، نه شاغل و نه محصل) هستند، یعنی برخی از آنها دارای درآمد بدون کار یا سرباز هستند.
خودنمایی آسیب ها در سایه بی توجهی مسئولان
به گفته فاطمه ذوالقدر، زمانی که سخن از بیکاری جوانان در میان است بدون شک با مشکلاتی نظیر افزایش طلاق، آسیب‌های اجتماعی، کاهش ازدواج و کاهش فرزندآوری در کشور مواجه هستیم؛ در این میان مهاجرت جوانان تحصیلکرده معضلی که در چند ساله اخیر به حد بحران رسیده است که بیشتر آن در پی بیکاری بیش از اندازه دیده می‌شود. آسیب‌هایی که در سایه بی‌توجهی مسئولان در حد بحران خود نمایی می‌کنند؛ تمام موارد عنوان شده سهم بسزایی در تجردگرایی جوانان داشته است.
از طرفی 10 درصد مردان شاغل بیمه نیستند و درباره وضعیت بیمه‌ای آنها گفته شده که 80 درصد از گروه‌های فعال (شاغل) و هشت درصد از جمعیت مردان دارای درآمد بدون کار (غیرفعال) بیمه هستند، در این میان براساس آمارگیری نیروی انسانی مرکز آمار ایران سال 97، حدود 10 درصد از مردان شاغل دارای کار غیر رسمی بوده و هنوز بیمه نیستند و امنیتی شغلی ندارند.
به گفته کاظمی پور جامعه‌شناس حدود سالیانه یک میلیون نفر مهاجرت داخلی انجام می‌دهند و بیشتر مهاجرت‌ها توسط مردان انجام می‌شود به طوری که 700 هزار مورد از مهاجرت‌ها توسط مردان انجام می‌شود.
روند افزایشی تجرد قطعی در کشور
اما تجرد قطعی که در سال 1375 برای مردان حدود 1.1 درصد و برای زنان 1.2 درصد بود، در سال 1395 به 2.3 درصد برای مردان و 3.7 درصد برای زنان رسید . همچنین طبق سرشماری سال 1395 مرکز آمار ایران، بیش از 2.5 میلیون نفر از 13 میلیون جوان مجرد ایرانی، سن 30 سالگی را سپری کرده‌اند؛ از طرفی پس از سال 89 سالانه حدود 6 درصد از آمار ازدواج‌های کشور کم شده و در سال 96 تعداد ازدواج‌ها به 660 هزار ازدواج رسیده است؛ به این معنا که در بازه زمانی از سال 89 تا سال 96 ازدواج در کشور 30 درصد کاهش یافته است. میانگین سن ازدواج در کشور، طی سال‌های اخیر با افزایش قابل توجهی رو به رو بوده و بر اساس سالنامه آماری سال 96، میانگین سن ازدواج در دهه گذشته با 2 سال افزایش به 24 سال برای دختران و 29 سال برای پسران رسیده و این آمار نشان می‌دهد، شاهد روند افزایشی تجرد قطعی در کشور هستیم.
زندگی مجردی به عنوان موجی جهانی در سایه تبلیغات فرهنگی در رسانه­ های جهان سال‌هاست به ایران نیز سرایت کرده است و جدید‌ترین بررسی‌ها نشان می‌دهد زنان در این فرآیند بیشتر از مردان مجرد می‌مانند و این اتفاق ساختارهای سنتی جامعه ایران را طی دهه‌های اخیر تغییر داده است. این مقوله تا آنجا دیده می شود که مسئولان و مردم در زندگی روزمره خود، نسبت به آن واکنشی متناسب با اخلاق و آموزه‌‌های جامعه نشان نمی‌دهند تا جایی که می‌توان گفت نسبت به این معضل نوعی بی‌تفاوتی اجتماعی شکل گرفته و زندگی در تجرد و تجرد قطعی در زنان و مردان در حال تبدیل شدن به یک پرستیژ اجتماعی است.
35 درصد مردان هنوز ازدواج نکرده‌اند
به گفته شهلا کاظمی پور درحالی که حدود 40 میلیون مرد در ایران زندگی می‌کنند، آمارهای سال 95 مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که 10 میلیون نفر از مردان ایران «جوان» هستند.
وی با اشاره به وضعیت تاهل جامعه مردان (10 ساله به بالا) می گوید: 63 درصد از مردان (10 ساله به بالا) دارای همسر، 35 درصد مجرد یا هرگز ازدواج نکرده‌اند و 1.2 درصد بدون همسر در اثر طلاق و یک درصد بدون همسر در اثر فوت هستند. همچنین میانگین سنی ازدواج مردان حدود 27.4 سال است.
مسائل اقتصادی مهمترین عامل کاهش ازدواج در کشور
نماینده مردم در مجلس دهم تاکید می کند که مسائل اقتصادی و بیکاری مهمترین دلیل بر کاهش ازدواج جوانان شده است، گرانی‌های حاکم در جامعه از تورم چند برابری طلا و سکه گرفته تا گرانی مسکن و اجاره‌بهای منازل در کنار معضل بیکاری سایه سنگینی بر زندگی افرادِ جامعه انداخته و عاملی بر کاهش و بی رغبتی جوانان نسبت به ازدواج، این سنتِ حَسنه نبوی شده است.
مسئله اشتغال جوانان باید ریشه‌ای حل شود
سیده فاطمه ذوالقدر می گوید:مسئله اشتغال جوانان باید ریشه‌ای حل شود، در کنار آن مشوق‌های ازدواج و فرزندآوری در جامعه گسترش پیدا کند تا جوانان به ماهیت ازدواج پی برده و باهم بودن و تشکیل زندگی را به تنها زیستی ترجیح دهند،خوشبختانه افزایش وام ازدواج تا حدودی در شهرهای کوچک و شهرستان‌ها کارساز بود، اما در شهری مثل تهران رضایت بخش نبوده است.
براساس بررسی‌های مرکز آمار ایران، تجرد قطعی که در سال 1375 برای مردان حدود 1.1 درصد و برای زنان 1.2 درصد بوده، در سال 1395 به 2.3 درصد برای مردان و 3.7 درصد برای زنان رسیده است؛ این آمار روند افزایشی تجرد قطعی را نشان می دهد.
گرانی و تورم در پایتخت
ذوالقدر معتقد است :گرانی و تورم موجود در پایتخت، بیشتر از شهرهای دیگر است بر همین اساس در مجلس دهم در تلاش هستیم وام ازدواج را نسبت به تورم موجود در جامعه افزایش داده تا جوانان بیش از قبل به لحاظ مالی مورد حمایت دولت در سال ٩٩قرار گرفته تا شاهد «مجردان سالمند»در کشور نباشیم.
او گفته که افزایش وام ازدواج در برنامه دولت است ولی میزان افزایش آن فعلا مشخص نیست و در روزهای آتی حتما گزینه عددی متناسب با نرخ تورم برای وام ازدواج در نظر گرفته می‌شود.در حال حاضر با تغییرات فرهنگی و مشکلات اقتصادی در جامعه مواجه هستیم؛ که هریک به سهم خود تاثیری منفی در میزان ازدواج جوانان گذاشته است، که این تاثیر منفی از محدودیت های ازدواج تا فرزندآوری و ازدیاد نسل را در برگرفته و می تواند تهدیدی امنیتی محسوب گردد؛ لذا باید در این زمینه، همه جوانب را از مسائل اقتصادی گرفته تا فرهنگ‌سازی در حوزه ازدواج مد نظر قرار دهیم و برای رسیدن به این هدف باید تمام دستگاه‌های مربوطه ذیربط تلاش کنند.
کاهش نرخ تجرد قطعی با همسان همسری سِنی
از طرفی برای ازدواج مشکلات فرهنگی هم داریم . در حال حاضر متوسط فاصله سنی زوجین در ازدواج در کشور حدود 5 سال است و هیچ گونه فرهنگ سازی برای کاهش این فاصله سنی صورت نگرفته است. با وضعیت موجود در کشور اگر فاصله سنی ازدواج در کشور به 2 سال و یا یک سال کاهش پیدا کند تعادل میان جمعیت پسران و دختران به حد مطلوب می رسد و از نرخ تجرد قطعی در کشور به میزان چشمگیری کاسته خواهد شد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد اگر این فرهنگ سازی صورت نگیرد پسران دهه 70 در مضیقه ازدواج قرار خواهند گرفت یعنی در انتخاب همسر با مشکل مواجه خواهند شد.در گذشته نه چندان دور معرفی زوجین به یکدیگر بواسطه اقوام و خویشاوندان صورت می گرفت که این امر امروزه به دلیل مصلحت اندیشی های نابجا به دست فراموشی سپرده شده است، بنابراین تاسیس ارگانهایی که با رعایت شئونات، عهده دار معرفی متقاضیان ازدواج به یکدیگر باشد امروزه احساس می شود تا از نرخ تجرد قطعی در کشور کاسته شود.
سهل‌گیری خانواده ها در ازدواج فرزندان و جلوگیری از تاخیر در ازدواج آنها، نقش به سزایی در کاهش نرخ تجرد قطعی در کشور خواهد داشت.

به باور کارشناسان حوزه جمعیت در صورت ادامه این روند در کشور، طی چند دهه آینده، ایران با بحران جدی جمعیت و سالمندی رو به رو خواهد شد؛ آنان راه چاره را در توجه بیشتر مسئولان به سیاست‌های کلی جمعیت و در نظر گرفتن سازوکارهای حمایتی-تشویقی در جهت تسهیل امر ازدواج جوانان می‌دانند؛ این امر نیز جز با تصویب قوانین منطبق با سیاست‌های کلی که بتواند مفاد آن را اجرایی سازد میسر نیست؛ قوانینی که بتواند تأکیدات سیاست‌های کلی جمعیت را، همچون افزایش نرخ باروری تا بالای سطح جانشینی و رفع موانع ازدواج، به عرصه‌ عمل درآورد.
به هر حال تجرد و سالمندی دو تهدیدی است که مردان جوان ما را تهدید می کند و لازم است مسئولان با نگاه ویژه ای به این رده سنی توجه کنند تا در آینده دچار مشکل نشویم.