بزرگنمايي:

آریا بانو - روزنامه شهروند / در روزهای پیش زمزمه‌هایی برای حذف قانون واریز ١٠درصد از درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت از بودجه سال٩٩ مطرح بود؛ خبری که بعد از آن همه رکورد در سالن‌های کنسرت به نظر خوشحال‌کننده بود، اما حالا تصمیم دیگری درباره حذف معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی دوباره نگرانی‌های دیگری را برای اهالی فرهنگ و هنر ایجاد کرده است. حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی در روزهای گذشته این خبر را اعلام‌کرد و گفت در صورت صحت آن باید بر پیکر نحیف و نزار فرهنگ کشور فاتحه‌ای قرائت کرد! بندی که در قانون مالیات‌های مستقیم آمده درباره معافیت‌های مالیاتی مستقیم در حوزه فرهنگی است. به گفته مدیر اسبق جشنواره موسیقی فجر اگر این پیشنهاد در مجلس تصویب شود، وضعیت انتشار در حوزه‌های فرهنگی رو به نابودی خواهد رفت. شهرام صارمی به «شهروند» می‌گوید: «مجلس به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی سراغ اصلاح بندهای معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری رفته است. بند «ل» ماده 139 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم درباره معافیت‌های تمامی فعالیت‌های فرهنگی و هنری است که اگر در مجلس تصویب شود، دیگر نمی‌شود برای آن کاری کرد و تبعات بسیار زیادی خواهد داشت. اگر این بند قانونی حذف شود، تمام کسانی که در این حوزه فعال هستند هم باید ٢٥ درصد مالیات پرداخت کنند، بنابراین وضعیت انتشار سی‌دی و کتاب در تمامی زمینه‌های موسیقی، تئاتر و سینما با مشکل مواجه خواهد شد.»
این کار بازی با معیشت هنرمندان است
اگرچه این کارشناس موسیقی کار حذف این بند قانونی را تمام‌شده می‌داند، اما پیگیری‌ها از وزارت ارشاد نشان می‌دهد هنوز بند «ل» ماده ١٣٩ حذف نشده و فعلا فقط در حد پیشنهاد از سوی سازمان امور مالیاتی است. ظاهرا دولت برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، قصد کرده است بودجه سال ٩٩ را متکی بر مالیات طراحی و تصویب کند. حامد سهرابی، مدیر کل دفتر حقوقی وزارت ارشاد هم این حرف و حدیث‌ها را در حد شنیده‌ها می‌داند و به «شهروند» می‌گوید در این‌باره فایلی به دست ما رسیده است که نشان‌دهنده تدوین پیش‌نویس معاونت برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی است: «در این پیش‌نویس پیشنهاد حذف معافیت‌های مالیاتی بند «ل» ماده ١٣٩ قانون داده شده، اما با وجود اعتراض اهالی هنر هنوز سازمان امور مالیاتی در این‌باره اعلام نظر نکرده است. بهتر است این موضوع را شفاف‌سازی کنند تا جامعه از سردرگمی دربیاید.» هنوز از سوی وزارت ارشاد موضع رسمی نسبت به لایحه اعلام نشده است، اما به گفته سهرابی اگر ماجرا را شفاف اعلام کنند، حتما رایزنی‌ها از این نهاد آغاز خواهد شد: «البته ما هم از مراجع خاص موضوع را پیگیری‌ کرده‌ایم، اما تا زمانی که رسمی اعلام نشود، هیچ چیز روشن نیست، آن هم در شرایطی که چند روز قبل معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد نسبت به حذف معافیت‌های مالیاتی در حوزه مطبوعات و رسانه اعتراض‌کرد، اما در نهایت ماجرای حذف معافیت‌های مالیاتی تکذیب شد.»
این طرح تا رسیدن به صحن مجلس راه طولانی دارد، چون ابتدا باید در سازمان امور مالیاتی تکلیف آن مشخص شود و بعد در جلسه هیأت دولت تایید شود تا در ادامه برای تصویب به مجلس برود. این معافیت‌های مالیاتی بیشتر در حوزه زیرساخت‌های فرهنگی است که در اوایل دهه ٨٠ به تصویب رسیده، آن هم در شرایطی که سلبریتی‌ها سال‌هاست با استناد به همین قانون از پرداخت مالیات معاف هستند. همین چند وقت پیش هم «شهروند» گزارشی درباره معافیت‌های مالی سلبریتی‌ها منتشر کرد، با این تفسیر که میزان درآمد سالانه برخی خوانندگان کشور معادل درآمد ماهانه مجموع بیش از هزار و ٤٠٠ کارمند و دستمزد برخی بازیگران و هنرپیشه‌های مطرح، معادل درآمد 364 کارمند است. این عددهای سرسام‌آور لزوم توجه به فرار مالیاتی هنرمندان را دوچندان کرد و لازم بود اصلاحاتی در این‌باره صورت گیرد، اما به نظر می‌رسد سازمان امور مالیاتی در قدمی که برداشته، بیشتر حوزه نشر فرهنگی را نشانه رفته است. شهرام گیل‌آبادی، مدیرعامل خانه تئاتر معتقد است حذف چنین قانونی خیانت در حق اهالی فرهنگ و هنر است. او به «شهروند» می‌گوید حذف معافیت‌های مالیاتی، جامعه هنری کشور را با هجمه سنگینی مواجه خواهد کرد: «تمام جوامع بر همه جوانب هنر سرمایه‌گذاری می‌کنند، چون هنر وسیله‌ای برای رشد و توسعه ملی است. ما حق نداریم با این تصمیمات جامعه را به سمت بازارگرایی ببریم. بند «ل» ماده ١٣٩ یکی از پشتیبانی‌های بر حق و حداقلی دولت از هنر کشور است.» گیل‌آبادی معتقد است ایجاد سینمای بازاری هم به دلیل اعمال سیاست‌های غلط بود، بلایی که قصد دارند بر سر تئاتر هم بیاورند: «وقتی سازمان امور مالیاتی می‌گوید حدود ٢٠هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی وجود دارد باید قوانینی تدوین کنند تا فرار مالیاتی را کنترل کنند. از سوی دیگر اگر بعضی از سلبریتی‌ها فرار مالیاتی دارند -که اگر فرار مالیاتی محسوب شود- باید از صنوف مختلف هنرمندان مشورت بگیرند تا راه‌حلی برای آن پیدا کنند و با این اقدامات معیشت هنرمندان را که از اقشار ضعیف جامعه هستند، به بازی نگیرند.» در بند «د» ماده ١٣٩ قانون مالیات‌های مستقیم فعالیت‌های فرهنگی اینطور تعریف شده است: «مجموعه فعالیت‌هایی که در فرآیند خلاقیت، تولید، تکثیر، اجرای صحنه‌ای، نمایش و توزیع آثار سینمایی، سمعی و بصری، موسیقایی، هنری، نمایشی، هنرهای تجسمی و مرمت و بازسازی آثار تاریخی، فرهنگی و باستانی انجام می‌گیرد.»
اعمال قانون ١٠ درصدی از کنسرت‌های خیریه
سال گذشته پیشنهاد قانون ١٠درصدی از سوی معاون پارلمانی وزیر ارشاد به مجلس ارایه شد؛ پیشنهادی که بدون اطلاع مدیرکل دفتر موسیقی بود و باعث کناره‌گیری او از این سمت شد. قانون ١٠ درصدی واریز درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت قرار بود برای موسیقی پاپ اعمال شود، اما نه‌تنها در حوزه موسیقی سنتی از گروه‌ها اخذ شد که حتی کنسرت‌های خیریه هم از تیغ آن درامان نبوده‌اند. صارمی، دبیر اسبق جشنوراه موسیقی فجر هم می‌گوید پارسال تصویب قانون ١٠درصدی باعث رکود کنسرت‌ها شده است، به طوری که اگر همین حالا هم به سایت‌های فروش کنسرت سری بزنید، متوجه تمدیدنشدن کنسرت‌ها خواهید شد. البته همان زمان گفته شد این ١٠ درصد از برگزارکنندگان موسیقی سنتی دریافت نمی‌شود، اما به گفته این کارشناس موسیقی نه‌تنها از گروه‌های موسیقی سنتی اخذ شده که حتی کنسرت‌های خیریه هم ملزم به پرداخت آن شده‌اند: «سیزدهم و چهاردهم تیر امسال دو گروه موسیقی اجراهای خیریه به نفع سیل‌زدگان داشتند که درآمد آنهاحدود ٢٢ تا ٢٣ میلیون تومان بود. تمام در‌آمد کنسرت‌ها طی مراسمی به سازمان هلال‌احمر داده شد، اما حالا که این گروه‌ها برای دریافت مجوز دوباره برای کنسرت اقدام کرده‌اند، از آنها خواسته‌اند ابتدا ١٠ درصد از درآمد اجرای تیرماه را به حساب خزانه واریز کنند تا بعد به آنها مجوز داده شود.» البته چند روز قبل الهیاری، مدیر دفتر موسیقی ارشاد اعلام کرد قانون ١٠ درصدی احتمالا سال آینده حذف خواهد شد، اما شهرام صار می‌می‌گوید، اجرای این قانون همین یک‌سال هم ضرر بزرگی به موسیقی وارد کرد: «همین حالا هم اگر به سایت‌های فروش کنسرت سری بزنید، می‌بیند هیچ کدام از کنسرت‌ها حتی از گروه‌های خوب، برای چند شب متوالی تمدیدنمی‌شود و این ضرر بزرگی است. پارسال هم که قانون تصویب شد، تمام انجمن‌های مرتبط با موسیقی از جمله خانه هنرمندان و خانه موسیقی به سازمان برنامه و بودجه نامه زدند تا این بند را از قانون بودجه خارج کنند.» در هر صورت اگر این قانون در بودجه سال ٩٩ حذف شده باشد، این روزها کام هیچ‌کس شیرین نمی‌شود، چون قانون حذف معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی در سازمان امور مالیاتی در حال برنامه‌ریزی و در دست بررسی دولت است و با تصویب آن تیشه به ریشه هنری‌ها زده خواهد شد.