بزرگنمايي:

آریا بانو - کجارو / شهر دبی که روزگاری فقط یک فرودگاه با یک باند کویری داشت،‌ اکنون پس از گذشت 60 سال به قطب سفرهای هوایی تبدیل شده است. اما چطور این اتفاق افتاد؟60 سال پیش، دبی چیزی بیشتر از یک دهکده نبود. مروارید و ماهیگیری عامل پیشرفت اقتصادی آن بودند و 25 هزار نفر در این شهر زندگی می‌کردند که حتی تعدادشان از تماشاگران یک بازی فوتبال هم کمتر بود. فرودگاه دبی فقط یک باند کویری داشت و تنها هتل در کل شهر، Airlines Hotel بود. اما دبی با سرعتی باورنکردنی پیشرفت کرد و اکنون به کلان‌شهری جذاب با بیش از سه میلیون نفر جمعیت تبدیل شده است که حدود 200 آسمان‌خراشِ بلندتر از 150 متر، تقریباً 125 هزار اتاق هتل که همچنان بر تعدادشان اضافه می‌شود و حتی پیست اسکی سرپوشیده دارد. با کجارو همراه باشید تا اطلاعات بیشتری از چگونگی پیشرفت دبی در عرصه‌ی حمل‌ونقل هوایی به دست آورید.
فرودگاه شهر دبی امروزه پذیرای حدود 90 میلیون مسافر در طول سال است که 89 میلیون نفر از آن‌ها، مسافران خارجی هستند و به همین دلیل از نظر ترافیک بین‌المللی، شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا به حساب می‌آید. هرچند با توجه به برنامه‌های اعلام‌شده قرار است با ایجاد توازن بیشتر بین سفرهای ورودی و خروجی، ظرفیت این فرودگاه به 120 میلیون نفر برسد.
نقطه‌ی آغاز پیشرفت دبی که آن را به یکی از مقاصد گردشگری مطرح دنیا تبدیل کرد، در سال 1960 کلید خورد؛ زمانی که اولین فرودگاه اساسی این شهر به دستور شیخ راشد بن سعید آل مکتوم ساخته شد. سه سال بعد، یک باند آسفالته، آشیانه‌ها و کمک‌های ناوبری جدید به آن اضافه شدند و راه را برای ورود ایرلاین‌های بین‌المللی باز کردند. اولین هواپیمای جت که روی باند جدید این فرودگاه نشست، هواپیمای د هویلند کامت (De Havilland Comet)، هواپیمایی خاورمیانه بود که پرچم لبنان را حمل می‌کرد. تا سال 1970، 9 شرکت هواپیمایی از جمله کویت ایرویز و بریتیش آورسیز ایرویز، پروازهایی را به 20 مقصد دنیا انجام می‌دادند؛ در همین سال نیز ترمینال جدیدی با اولین مغازه‌های معاف از مالیات در این فرودگاه افتتاح شد.
با کشف نفت در سال 1966، کار ساخت‌وساز شهر شتاب بیشتری گرفت. در فاصله‌ی سال‌های 1968 تا 1975، جمعیت دبی بیش از 300 درصد رشد کرد و توسعه‌ی بیشتر فرودگاه در دهه‌ی 1970 با ساخت باند دوم آن به اوج خود رسید. با توجه به محدودیت‌های شدید استراحت هنگام پرواز بر فراز حریم هوایی روسیه، ایرلاین‌های دیگری نظیر ایر ایندیا، کاتای پاسیفیک، سنگاپور ایرلاینز و مالزی ایرلاینز در دهه‌ی 1980 به فرودگاه دبی ملحق شدند و این شهر را به‌ توقفگاهی ایده‌آل برای سفرهای هوایی به اروپا و آسیا تبدیل کردند. تعداد مسافر سالانه‌ی این فرودگاه برای اولین بار در سال 1981 از مرز سه میلیون نفر گذشت و تا پایان این دهه، تعداد گردشگران به 4٫5 میلیون نفر رسیده بود. در هر صورت در دهه‌ی 1990، پیشرفت‌ها سیر صعودی به خود گرفت.
در سال 1998 به‌منظور استفاده از رونق جهانی سفر هوایی، ترمینال جدیدی احداث و یک دهه بعد، ترمینال دیگری به آن اضافه شد. در این فاصله، تعداد مسافران به‌شدت افزایش یافت؛ به‌طوری که تعداد مسافران به 9٫7 میلیون در سال 1998، 12٫3 میلیون نفر در سال 2000، 22 میلیون نفر در سال 2004 و 37٫4 میلیون نفر در سال 2008 رسید. علاوه بر ترافیک توقف هواپیماها، تعداد مسافران زمانی افزیش قابل‌توجهی گرفت که دبی به‌عنوان مقصدی آفتابی در طول زمستان مطرح شد.
در سال 1988، فقط 48 هتل با 4,764 اتاق در این شهر وجود داشت؛ اما منابع زیادی برای ساخت صدها هتل دیگر، پارک‌های موضوعی، مراکز متعدد خرید، جاذبه‌های گردشگری برای خانواده‌ها و همچنین اولین زمین گلف چمن در خاورمیانه اختصاص یافت. با اینکه امارات متحده عربی در سال 1990 به‌طور کلی پذیرای 630 هزار گردشگر بود؛ اما این رقم در سال 2010 به 7٫4 میلیون نفر رسید و سال گذشته بیش از 16 میلیون نفر از این کشور دیدن کردند.
امروزه در همه‌ جای دبی، هتل ساخته شده است؛ به‌طوری که در سال 2017 تعداد اتاق هتل‌ها به 100 هزار مورد می‌رسید و قرار است تا پایان سال 2019، این رقم به 132 هزار اتاق و در طول سال 2020 به 150 هزار اتاق برسد که مصادف با میزبانی دبی برای نمایشگاه جهانی اکسپو 2020 است.
فرودگاه هیترو لندن از نظر ترافیک بین‌المللی، برای سال‌ها شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا به حساب می‌آمد و با افتخار از این موضوع برای تبلیغ خود استفاده می‌کرد.
اکنون فرودگاه دبی از نظر ترافیک بین‌المللی، شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا محسوب می‌شود
اما سرانجام در سال 2014 این عنوان را از دست داد و اکنون فرودگاه دبی با 13٫5 میلیون مسافر خارجی بیشتر از رقیب انگلیسی خود، شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا محسوب می‌شود. با این حال در مقایسه‌ی جایگاه فرودگاه‌های بریتانیا با مدعیان جدید آن در خاورمیانه، به یک برتری می‌توان اشاره کرد. با وجود پیشی‌گرفتن فرودگاه دبی نسبت به هیترو لندن، تعداد مسافرانی که در فرودگاه‌های لندن تردد می‌کنند، همچنان بسیار بالاتر است و به حدود 170 میلیون نفر در سال می‌رسد.
در هر صورت رشد فرودگاه دبی روند کاهشی گرفته است؛ به‌طوری که سال گذشته فقط یک درصد افزایش داشت؛ رقمی که در میان رقبایش، کمترین بوده است. یکی از مواردی که شاید دبی توجه چندانی به آن نکرده بود، نسل جدیدی از هواپیماهای فوق دوربرد است که به میزان قابل‌توجهی لزوم توقف در پروازهای بین اروپا و آسیا را کاهش می‌دهد. تا دهه‌ی 1990،‌ این توقف‌ها یک موضوع عادی بود؛ اما در حال حاضر، ایرلاین‌ها از پروازهای مستقیم استفاده می‌کنند. مسافران می‌توانند به‌عنوان مثال از بریتانیا به هر مقصد دوری نظیر بالی، هانوی، توکیو و حتی شهر پرت استرالیا، بدون توقف مسافرت کنند.
ایرباس A380 نیز جاذبه‌اش رو به افول است و به همین دلیل، پروازها به دبی و از دبی به مقاصد دیگر به‌طور میانگین مسافران کمتری را جابه‌جا می‌کنند. رقبای خاورمیانه‌ای دبی نیز قد علم کرده‌اند. شهر ابوظبی در سال 2005 و 2009، ترمینال‌های جدیدی احداث کرد و موفق شد در سال 2016 پذیرای 24٫5 میلیون نفر مسافر باشد. فرودگاه بین‌المللی حمد در قطر نیز که سال 2014 فعالیت خود را آغاز کرد، هم‌اکنون به بیش از 35٫8 میلیون مسافر در طول سال خدمات‌رسانی می‌کند.
با این حال دبی قصد دارد که فرودگاه جدیدی با هزینه‌ی 32 میلیارد دلار در حدود 64 کیلومتری جنوب دبی احداث کند. فرودگاه بین‌المللی آل مکتوم در سال 2010 فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر تعداد محدودی پرواز باری و چارتر با ویز ایر، شرکت هواپیمایی آئروفلوت و فلای‌دبی و... انجام می‌دهد. طبق پیش‌بینی‌ها، این فرودگاه در سال 2027 تکمیل خواهد شد و از آن پس می‌تواند به حداکثر 260 میلیون مسافر خدمات‌رسانی کند. اگر فرودگاه مذکور بتواند این تعداد مسافر را جذب کند، به شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا چه از نظر ترافیک داخلی و چه ترافیک بین‌المللی تبدیل خواهد شد. اما آیا این فرودگاه می‌تواند جایگزین اروپایی شود که در سفرهای بین آمریکای شمالی (بزرگ‌ترین بازار حمل‌ونقل هوایی جهان) و آسیا (که سریع‌ترین رشد را در حمل‌ونقل هوایی دارد) به‌عنوان توقفگاهی اصلی به کار می‌رود؟ آیا هواپیماهای آینده حتی در سفرهای بسیار طولانی، نیاز به توقف دارند؟
سال 1937: در این سال حمل‌ونقل هوایی برای اولین بار وارد شهر بسیار کوچک دبی شد و با فعالیت قایق پرنده شرکت هواپیمایی امپریال ایرویز تحقق یافت که از خور دبی برای فرود استفاده کرد.
سال 1960: فرودگاه دبی افتتاح شد. این فرودگاه قادر بود به هواپیماهایی به بزرگی دی‌سی-3 خدمات‌رسانی کند.
دهه 1970: علاوه بر ساخت یک ترمینال سه طبقه‌ی جدید، یک برج کنترل و تاکسی وِی‌های بیشتر (مسیری در فرودگاه که باند فرودگاه را با رمپ‌ها، آشیانه‌ها، ترمینال‌ها و دیگر امکانات فرودگاه متصل می‌کند)، تنها باند فرودگاه نیز طولانی‌تر شد.
سال 1984: دومین باند فرودگاه آغاز به کار کرد.
سال 1998: ترمینال دو فرودگاه افتتاح شد و ظرفیت سالانه‌ی فرودگاه را به دو میلیون مسافر رساند.
سال 2000: ترمینال شیخ راشد که به آن ترمینال 1 نیز گفته می‌شد، فعالیت خود را آغاز کرد. به این ترتیب، ظرفیت فرودگاه از 10 میلیون مسافر به 23 میلیون نفر افزایش یافت.
سال 2008: ترمینال 3 که بزرگ‌ترین ترمینال دنیا به حساب می‌آمد، افتتاح شد و ظرفیت مسافران این فرودگاه بین‌المللی را به 60 میلیون نفر در سال رساند.
سال 2009: فرودگاه بین‌المللی دبی در میان 50 فرودگاه مهم دنیا، به‌عنوان فرودگاهی با سریع‌ترین رشد معرفی شد. ترمینال 2 این فرودگاه مورد بازسازی قرار گرفت تا فلای دبی، شرکت هواپیمایی ارزان‌قیمت اماراتی بتواند فعالیت خود را در اینجا آغاز کند. فرودگاه مذکور همچنین به بزرگ‌ترین خرده فروشی بدون مالیات دنیا تبدیل شد که طبق گزارش‌ها، درآمدی بیشتر از یک میلیارد دلار داشت.
سال 2010: فرودگاه بین‌المللی آل مکتوم معروف به مرکز جهانی دبی، افتتاح شد.
سال 2013: اولین هواپیمای تجاری بر زمین نشست.
سال 2014: برای اولین بار آمارها حاکی از آن بود که فرودگاه بین‌المللی دبی از فرودگاه هیترو لندن پیشی گرفته و عنوان شلوغ‌ترین فرودگاه بین‌المللی دنیا را از آن خود کرده است.