بزرگنمايي:

آریا بانو - مجله دلتا/ سازمان بهزیستی کشور پس از اینکه فرزندی را به خانواده‌ ای واگذار می‌کند مکلف است در یک دوره آزمایشی 6 ماهه بر نحوه رفتار و ارتباط خانواده با فرزند خوانده نظارت مستمر داشته باشد.
شرایط فرزند خواندگی
برخی خانواده ها به دلایلی تمایل به داشتن فرزند خوانده دارند و اقدامات لازم را در این خصوص انجام می‌دهند. به گزارش مجله دلتا در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌ سرپرست و بد سرپرست که در شهریور ماه سال 1392 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید تدابیری در جهت تسهیل شرایط فرزند خواندگی اندیشیده شده است. برای بررسی بیشتر پیرامون موضوع فرزند خواندگی در ادامه با ما همراه باشید.
تغییرات در قانون فرزند خواندگی
1. در قانون پیشین فقط زن و شوهری که فرزند نداشتند می‌توانستند برای فرزند خواندگی اقدام کنند در حالی که در قانون جدید، دختران مجرد و زنان بالای 30 سال و همچنین زوج هایی که فرزند هم دارند می‌توانند نسبت به پذیرش فرزند از بهزیستی اقدام کنند.
2. در گذشته فقط زوج های مقیم ایران می‌توانستند درخواست فرزند خواندگی بدهند در حالی که بر اساس آخرین قانون مصوب، ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز می‌توانند فرزند خوانده بپذیرند و همچنین می‌توانند در صورت داشتن شناسنامه ایرانی با مراجعه به دفاتر حافظ منافع سفارت خانه ‌ها درخواست فرزند خواندگی کرده و بعد از طی دوره نظارت سازمان بهزیستی که 6 ماه است و یا با دستور و موافقت قاضی می‌توانند فرزند خوانده خود را قبل از 6 ماه نیز از کشور خارج کنند.
درخواست فرزند خواندگی از بهزیستی
3. قبلا زن و شوهر برای تشکیل پرونده باید ابتدا به قوه قضاییه مراجعه می‌کردند و پس از آن به سازمان بهزیستی معرفی می‌شدند در حالی که امروزه زوج ها برای فرزند خواندگی ابتدا باید به بهزیستی مراجعه کنند و پس از تشکیل پرونده، سازمان بهزیستی با استعلام از دستگاه‌ های مختلف مواردی همچون عدم اعتیاد، سلامت جسمی و روانی، عدم سوء پیشنیه را بررسی می‌کند و در صورت تایید همه مراحل برای پذیرش فرزند به مراجع قضایی معرفی می‌شوند. شایان ذکر است که با این روش بسیاری از پرونده های وارده به قوه قضائیه کاهش یافته است زیرا فقط در صورتی که خانواده‌ ای شرایط لازم را داشته باشد برای پذیرش فرزند معرفی می‌شود.
شرایط فرزند خواندگی
عدم محکومیت جزائی موثر، تمکن مالی، سلامتی جسمی و روحی، عدم اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی و روانگردان ها، عدم ابتلا به بیماری‌ های واگیر یا صعب العلاج، صلاحیت اخلاقی، اعتقاد به یکی از ادیان مطروح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و … از شرایط عمومی و اصلی دریافت فرزند خواندگی است.
چه کسانی می‌توانند کودکان تحت پوشش بهزیستی را به فرزند خواندگی بپذیرند؟
افراد با توجه به الویت پذیرش فرزند از سازمان بهزیستی به ترتیب دسته بندی شده اند که در زیر به ترتیب الویت ذکر شده است.
1. زن و شوهر بدون فرزند؛ زن و شوهری که پنج سال از تاریخ ازدواج آن‌ ها گذشته و صاحب فرزند نشده باشند، مشروط به این‌ که حداقل یکی از آن‌ ها بیش از سی سال سن داشته باشد.
2. زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند؛ دختران و زنان بدون شوهر، در صورتی‌ که حداقل سی سال داشته باشند. شایان ذکر است که فقط می‌توانند حق سرپرستی دختران را دریافت کنند.
3. زن و شوهر دارای فرزند؛ به شرط این‌ که حداقل یکی از آن‌ ها بیشتر از سی سال داشته باشد.
چه کودکانی شرایط فرزند خواندگی دارند؟
طبق قانون کلیه کودکان و نوجوانان نابالغ و همچنین افراد بالغ زیر 16 سال که دادگاه، عدم رشد و نیاز آن‌ ها به سرپرستی را تشخیص دهد می‌توانند به فرزند خواندگی سپرده شوند اما این کودکان باید شرایطی داشته باشند. در زیر به این موارد اشاره شده است:
1. امکان شناختن پدر، مادر و جد پدری آن‌ ها وجود نداشته باشد. و یا هیچ یک از پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری آن‌ ها در قید حیات نباشد.
2. افرادی که سرپرستی آن‌ ها به موجب حکم مراجع صلاحیت‌ دار به سازمان بهزیستی سپرده شده است و تا 2 سال از تاریخ سپردن آن‌ ها به سازمان، پدر، مادر، جد پدری یا وصی منصوب از سوی ولی قهری برای سرپرستی آن‌ ها مراجعه نکرده باشند.
3. هیچ‌ کدام از پدر، مادر، جد پدری یا وصی منصوب از سوی ولی قهری صلاحیت سرپرستی را نداشته باشند.
آیا پس از پذیرش فرزند خواندگی نظارتی بر عملکرد والدین صورت می‌گیرد؟
سازمان بهزیستی کشور پس از اینکه فرزندی را به خانواده‌ ای واگذار می‌کند مکلف است در یک دوره آزمایشی 6 ماهه بر نحوه رفتار و ارتباط خانواده با فرزند خوانده نظارت مستمر داشته باشد. به این صورت که در ماه اول، هفته ‌ای یک‌ بار و در ماه ‌های بعد به‌ طور ماهانه بر روند کار خانواده نظارت کند.
در مواردی که مددکار تشخیص دهد، این زمان حداکثر به مدت یک‌ سال قابل تمدید است. علاوه بر این نماینده سازمان بهزیستی انجام تعهدات مالی افرادی را که اقدام به سرپرستی کرده اند، پیگیری می‌کند. این تعهدات نظیر انتقال یک‌ سوم اموال، افتتاح حساب پس‌انداز و بیمه است.