بزرگنمايي:

آریا بانو - میرجلال‌الدین کزازی، نویسنده، مترجم، شاهنامه‌پژوه و پژوهشگرِ برجسته ایرانی میهمان نشست تخصصی "حافظ و ادبیات" شد تا برای هموطنان و علاقه‌مندان شیرازی خود پیشینه فال گرفتن بشر و چرایی آن را رمز گشایی کند.

سرویس استان‌های هنرآنلاین: به گفته استاد کزازی کهن‌ترین شیوه فال‌گیری توسط بشر را می‌توان در حرکت مرغان آسمان متصور شد و برهمین اساس در زبان پارسی پهلوی به کسی که فال می‌گرفته "مرغ نشان" می‌گفتند، یعنی کسی که از نشانه‌های مرغان آگاه بوده و رمز و راز حرکت آنها را می‌شناخته است.
وی با بیان اینکه استفاده از دود از دیگر روش‌های فال‌گیری در گذشته به حساب می‌آمده است، گفت: به این افراد نیز "دودافکن" می‌گفتند.
کزازی در ادامه استفاده از ریگ را به عنوان یکی دیگر از روش‌های فال گرفتن در گذشته‌های دور عنوان کرد و گفت: روش کار بدین شکل بوده که مشتی ریگ را بر روی زمین می‌ریختند و براساس چگونگی قرارگرفتن آنهابه تفسیر و تاویل سرنوشت افراد می‌پرداختند، این در حالی است که در کارکردی دیگر، برای گرفتن فال از ریزه‌های باریک چوب نیز برهمین منوال استفاده می‌شده تا در دروازه راز را بر روی "فال خواه"-کسی که تمایل به گرفتن فال دارد- بگشایند.
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه امروز با شیوه‌های تازه‌تری از فال گرفتن مواجه هستیم، گفت: از این نمونه می‌توان به فال قهوه‌جوشان و یا فال با برگه‌هایی که تاروت نامیده می‌شود اشاره کرد.
کزازی یکی از ویژگی‌های قهوه را نقش پذیری آن دانست و گفت: در هیچ کدام از ابزارهای گرفتن فال نیروی شگرف و مینوی وجود ندارد و تنها ویژگی آنها را می‌توان نقش پذیری "فال خواه" دانست.
وی در تشریح بیشتر این موضوع گفت: واقعیت این است که در فال خوان (گیرنده فال) هم هیچ نیروی شگفت‌انگیزی وجود ندارد و او تنها با زبان نشانه‌ها و نماد آشناست و از همین داشته خود برای گرفتن فال استفاده می‌کند.
کزازی با طرح این پرسش که چه نیرویی در فال وجود دارد که نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای جهان هم امروز شاهد رونق فال و فال‌گیری هستیم، گفت: تنها پاسخ این سوال، نیروی باور فال خواه است که باعث شده این رفتار در طول تاریخ تداوم داشته باشد.
این پژوهشگر در ادامه سخنان خود به موضوع گرفتن فال با دیوان پرداخت و گفت: بدون هیچ اغراقی حافظ بزرگترین غزل‌سرای جهان است و یکی از ویژگی‌های برجسته و منحصر به فرد دیوان حافظ نقش‌پذیری است، موضوعی که باعث می‌شود مخاطب یا فال خواه خود را در آیینه سخنان آب گون حافظ ببیند.
وی با تاکید براینکه حافظ حد زبان فارسی را بسیار بالا برده است، ابراز داشت: سخن حافظ در جایی است که ما پس از آن به جهان خنیا پیوند می خوریم.
به گفته کزازی هر غزل شاه‌وار حافظ پیش از آنکه سروده‌ای در زبان باشد ساخته‌ای خنیایی است.
در پایان این مراسم با اهدا لوح و گل از تلاش‌ها و فعالیت‌های فرهنگی این استاد برجسته توسط مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی تجلیل شد.
الهه بهرامی