بزرگنمايي:

آریا بانو - تهران- بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، فرای جنسیت و موقعیت روز دختران، به فعالیت‌های گوناگون فرهنگی و حضور در مجالس عقیدتی و سیاسی روی آورد و برای درک مسائل فرهنگی و سیاسی عصر خود عاشقانه قدم برداشت تا سرانجام در اثر بمباران هوایی دزفول توسط مزدوران عراقی، شهیده شد.

هشت سال دفاع مقدس، اگر چه با از جان گذشتگی مردان دلیر سرزمین ایران طی شد اما نباید حضور زنانی را که دوشادوش مردان برای فتح قله های نبرد حق علیه باطل جانفشانی کردند و 6400 شهیده برجای گذاشتند، فراموش کرد.
زنانی که با حضور خودجوش، غیرمستقیم و مستقیم نظامی در صحنه های نبرد همپای مردان جنگیدند؛ فعالیت هایی که با ساختن کوکتل مولوتف دستی در اوایل جنگ شروع و به حمل سلاح های مجهز و مدرن پایان یافت. اما پس از جنگ به دست فراموشی سپرده و نه کوچه ای، نه خیابانی و نه میدانی به نامشان ثبت نشد.
«عصمت پورانوری» یکی از 6428 شهیده جنگ تحمیلی و دفاع مقدس است که امسال به عنوان شهید شاخص جامعه بانوان سال 98 از سوی ستاد مرکزی راهیان نور معرفی شده است، شیرزنی که در دوران انقلاب، در مبارزات علیه رژیم پهلوی شرکت داشت و بعد از انقلاب اسلامی هم در تمامی جلسات عقیدتی ـ سیاسی شرکت می‌کرد تا سرانجام شربت شهادت را در یکی از روزهای سرد زمستان 1360 نوشید.
درباره این شهیده در کتاب «عصمت، خاطراتی از شهیده عصمت پورانوری» به قلم «سیده رقیه آذرنگ» که در آن به زندگی یکی از زنان شهیده دفاع مقدس پرداخته است، می خوانیم: عصمت راهی را که انتخاب می‌کرد، تا رسیدن به هدفش ادامه می‌داد و طوری برنامه‌ رفتنش را تنظیم می‌کرد که تمامی اوقات فراغتش را در کلاس‌های عقیدتی، سیاسی می‌گذراند. وقتی هم به خانه برمی‌گشت با یکی از دوستانش در حیاط خانه می‌نشستند و با هم تمامی سخنرانی‌ها و دروس مربوطه را مرور می‌کردند. او مطالعات فراوانی در زمینه‌ کتاب‌های اسلامی داشت و آن کتاب‌ها را به صورت مفهومی و تحلیلی می‌خواند. کتاب‌هایی مانند اصول کافی، کتب آیت الله مطهری، تفاسیر قرآن، زبان عربی، صحیفه‌ سجادیه، نهج‌البلاغه و...
«ظاهرش خندان بود ولی باطنش به دنبال درک مسائل روز. گاهی وقت‌ها محل تشکیل کلاس‌ها از هم دور بود، با پای پیاده تمام مسیرها را می‌رفت و می‌آمد. هر دوره‌ای را که تشخیص می‌داد، سطح معلوماتش را از چیزی که هست بیشتر می‌کند با پشت کار ادامه می‌داد. ریزبینی و دقت عمل در مسائل اعتقادی از ویژگی‌های عصمت بود. این شاخصه او را از دوستانش متمایز می‌کرد.»
پورانوری، ملکه استقامت تا شهادت
عصمت پورانوری در سال 1341 در شهرستان دزفول پا به عرصه وجود نهاد و در خانواده ای مذهبی و با اصالت زندگی کرد بر همین اساس، از کودکی علاقه وافری به یادگیری مسائل دینی داشت.
وی در دوران انقلاب، مرتب در مراسم و برنامه های خیابانی و همچنین شرکت در جلسات افشاگرانه رژیم پهلوی و هدایت دوستان و آشنایان در جهت افشای ماهیت طاغوت شرکت و اشتیاق فراوانی به بررسی مسائل و مباحث اسلامی داشت به طوری که در جلسات و برنامه عقیدتی، سیاسی که در منازل بعضی از خواهران تشکیل می شد، با شور تمام شرکت می کرد تا اینکه انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با رهبری و وصایت حضرت امام خمینی(ره) پیروز شد.
بعد از انقلاب اسلامی ایران، مجدانه در ترویج خط اصیل اسلامی که همانا خط امام و روحانیت متعهد و مسئول است، تلاش مستمر و پیگیر داشت و همیشه عنوان می کرد: رمز پیروزی و بهروزی اسلام، امام و روحانیت است، پس این عزیزان را باید داشته باشیم؛ زیرا اینان توشه راهند.
در اوایل تشکیل نهضت سوادآموزی در دزفول شهیده پورانوری که سال چهارم دبیرستان خود را طی می کرد در تمامی جلسات عقیدتی- سیاسی که از طرف نهضت تشکیل شده بود، شرکت مثمرثمر و منظمی داشت و در ارزیابی پایانی این جلسات، به عنوان یکی از خواهران نمونه در اجرای تکالیف محوله و درک مفاهیم تدریس شده مشخص شد.
این شهیده یکی از بانوان فعال انقلابی بود که پس از ازدواج هم پا به پای همسرش که از فرماندهان جنگ بود، به رزمندگان کمک می‌کرد تا سرانجام شربت شهادت را نوشید و در زمره شهیدان شاخص قرار گرفت.
با تمام این رشادت ها، می توان گفت جنگ از اثرگذارترین پدیده ها است و آثار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی را به دنبال دارد. در این میان، تغییر نقش سنتی زنان به حضور در عرصه های مختلف یکی از برجسته ترین آثار جنگ هشت ساله ایران و عراق بود. زیرا دفاع و هنگامه نبود مردان در کنار زنان، به حضور اجتماعی بیشتر زنان در جامعه منجر شد و در نتیجه نگرش سنتی نسبت به آنان تغییر پیدا کرد تا آن جا که امروزه شاهد حضور گسترده زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی هستیم و امید می رود با ادامه این روند، بسترهای شکوفایی در مدیریت ها، معاونت های کلان و رده های بالای مسئولیتی فراهم شود.
گزارش از فاطمه دهقان نیری