بزرگنمايي:

آریا بانو -
کلید‌هایی طلایی برای محیط کار که حال کسب و کار‌ها را خوب می‌کند
٢
٠
جام جم / توجه به سلامت جسمی و روحی کارکنان یک مجموعه نه تنها برای خود کارکنان بلکه برای خود مجموعه نیز اثرات مثبت بی‌شماری به دنبال خواهد داشت. حفظ سلامت کارکنان علاوه‌بر ایجاد فضای کاری شاداب‌تر و پربازده‌تر، باعث کاهش هزینه‌های ثانویه شرکت مانند کمک هزینه‌های درمانی یا فشار کاری حاصل از مرخصی‌های استعلاجی کارمندان می‌شود.
علاوه بر این رویکرد سلامت‌محور در محیط کار انگیزه بسیار خوبی برای جذب نیرو‌های توانمند نیز خواهد بود. به دلیل اهمیت توجه به حفظ سلامت در محیط کار، در ادامه برخی راهکار‌های خلاقانه‌ای را که بسیاری از کارآفرینان و کسب‌وکار‌های بنام و موفق برای بهبود کارایی کارمندان‌شان و افزایش بازدهی آن‌ها به کار می‌برند، مرور خواهیم کرد. به خاطر داشته باشید نیروی انسانی در هر کسب‌وکاری مهم‌ترین سرمایه به شمار می‌روند؛ بنابراین هر نوع سرمایه‌گذاری برای بهبود کارایی و ایجاد انگیزه مضاعف در آن‌ها سود چند برابری در کار به دنبال خواهد داشت.
ساعت کار انعطاف‌پذیر
اگرچه اجرای برنامه‌های حال خوب‌کن مانند ساعت ورزش صبحگاهی و صرف ناهار گروهی می‌تواند ایده خوبی برای افزایش حس خوب در محیط کار شود، اما در مطالعات زیادی مشخص شده اوقات خارج از محیط‌کار و وقت گذراندن با خانواده و دوستان نیز می‌تواند به همان اندازه یا حتی بیشتر حال افراد را خوب کند و انرژی لازم برای کار کردن با تمام توان را برایشان فراهم کند. هنگامی که کارمندان بتوانند زمان مناسبی را بدون دغدغه با خانواده و دوستان‌شان برای افزایش آرامش بگذرانند، با اشتیاق بیشتری برای کار کردن در محیط‌کار حاضر می‌شوند. برای فراهم کردن این شرایط، ایجاد ساعت کاری انعطاف‌پذیر و فراهم کردن تسهیلات سفر به‌ویژه برای کارکنانی که دور از خانواده زندگی می‌کنند می‌تواند مشوق‌های بسیار کارآمدی باشد. برقراری تعادل صحیح میان کار و زندگی کلید مهمی برای داشتن کارمندانی سالم‌تر، شادتر و به مراتب پرانگیزه خواهد بود.
ساعت کاری برای اجرای طرح‌های شخصی
یکی دیگر از روش‌هایی که برخی شرکت‌ها برای افزایش خلاقیت کارکنان خود استفاده می‌کنند، اختصاص دادن زمان مشخصی در طول هفته برای انجام پروژه‌های شخصی مورد علاقه کارمندان در ساعت کاری است. این روش نیز می‌تواند از دغدغه‌های ذهنی کارمندان بکاهد و در عین حال در بسیاری از شرکت‌ها این پروژه‌های شخصی ممکن است بتواند در نهایت برای توسعه محصولات یا بهبود کیفیت آن‌ها به‌کار گرفته شود؛ بنابراین در این فرصت علاوه‌بر این‌که کارکنان زمان مشخصی در هفته برای پرورش خلاقیت‌های خود و خارج شدن از روزمرگی‌های کارمندی خواهند داشت، می‌توانند با توسعه نوآوری‌ها و ایده‌های ذهنی‌شان به درآمدزایی بیشتری دست پیدا کنند. مجموعه کسب‌وکاری نیز کارمندان خلاق و باانگیزه‌ای خواهد داشت و همچنین ممکن است در این میان راه‌حل‌های مورد نیاز برای ارتقای محصولاتش را نیز بیابد. پس این راهکار می‌تواند برای هر دو طرف سودآور باشد.
ناهار گروهی
اختصاص دادن زمان مشخص برای صرف ناهار و انتخاب فضای مناسبی که کارکنان بتوانند در آن زمان مشخص کنار هم بنشینند، صحبت کنند و کمی از فضای کاری در زمان خوردن غذا فاصله بگیرند، فرصت مناسبی برای بازیابی روحی و جسمی کارمندان خواهد بود. علاوه‌بر این، بسیاری از اتفاقات و تصمیم‌گیری‌های اولیه درون تیم‌های کاری نیز می‌تواند در گپ‌وگفت‌های زمان ناهار مطرح شود. فراهم کردن چنین فضایی در محیط کار روحیه همبستگی و میزان ارتباط میان کارکنان را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد و فضای دوستانه‌تری ایجاد می‌کند. به عقیده بسیاری از کارآفرینان همین اقدام ساده تا حد زیادی اختلافات میان کارمندان را کاهش می‌دهد و بازده کاری را بالا می‌برد. بسیاری از اوقات و در بعضی کسب‌وکار‌ها که حجم کار روزانه بسیار بالاست کارفرمایان ترجیح می‌دهند کارمندان غذا را در حین انجام کار بخورند و زمان را برای صرف غذا از دست ندهند. غافل از این که کارایی و اشتیاق کارمندانی که وقت استراحت میان‌روز دارند به مراتب بالاتر از افرادی است که از صبح تا پایان وقت‌کاری از محل کارشان جدا نمی‌شوند.
زمانی برای بازی
سلامت کارمندان تنها به سلامت جسمانی آن‌ها ختم نمی‌شود، بلکه سلامت روح و روان نیز به همان میزانی که سلامت جسم بر بازده کاری مؤثر است بر روند کاری، کارمندان مؤثر است. در بسیاری از محیط‌های کاری، زمان ناهار کمی طولانی‌تر شده و کارمندان می‌توانند پس از صرف غذا به بازی‌های فکری گروهی برای مدت مشخصی بپردازند. این زمان اضافه علاوه‌بر ایجاد آرامش فکری، افزایش توانایی‌های فکری به تحکیم روابط دوستانه میان کارکنان نیز کمک می‌کند. در واقع این زنگ تفریح به نوعی زنگ حال خوب کن در دفتر کار خواهد بود و میزان کارایی و بازدهی افراد را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. این راهکار موجب می‌شود که کارمندان قادر باشند برای ساعات طولانی‌تری بدون احساس خستگی به فعالیت‌های خود ادامه دهند و حس در قفس حبس شدن نداشته باشند.
ارائه مزایای مراقبت شخصی
در بسیاری از محیط‌های کاری، برای تشویق و پاداش به افراد بن‌های مراقبت شخصی برای استفاده از امکانات گوناگون شخصی ارائه می‌شود. برای پیاده‌سازی این روش در فضای کسب‌وکارتان می‌توانید براساس کارآمدی و بازده کاری افراد و حسن انجام کارشان امتیازاتی را مشخص کنید و بر اساس امتیاز‌هایی که تا آخر هفته یا ماه به دست می‌آورند بن‌های خدمات شخصی خوب مانند استخر، شهربازی، ماساژ، تئاتر، سینما و ... به آن‌ها بدهید. شاید در نگاه اول هم خودتان و هم کارمندانتان با پاداش به این شیوه موافق نباشید، اما پس از چند ماه که اثرات آن را در کسب‌وکارتان ببینید، آن را به یکی از روال‌های ثابت فضای کاری خود تبدیل خواهید کرد.
هرچه حال و احوال شخصی افراد بهتر باشد میزان کارایی، دقت و خلاقیتشان در هنگام کار نیز افزایش خواهد یافت.
همچنین سعی کنید زمانی که خودتان نیز کاری برای بهبود حال و احوال خود انجام می‌دهید آن را با اعضای گروه کاری خود در میان بگذارید و آن‌ها را نیز به مراقبت‌های شخصی تشویق کنید.
غذا و میان‌وعده‌های سالم
در بسیاری از محیط‌های کاری جعبه بیسکویت یا شکلات روی میز‌ها به عنوان میان‌وعده روی میز‌های کار قرار دارد. سعی کنید به جای خوراکی‌های مضر مانند شیرینی، یک نوع میوه در روز به عنوان میان‌وعده کارکنانتان فراهم کنید. همچنین عصرانه‌های سالمی مانند نان، پنیر، سبزی یا خیار و گوجه‌فرنگی می‌تواند انرژی میان روز کارمندان را تأمین کند. در صورتی که وعده ناهار کارکنانتان را تهیه می‌کنید، تلاش کنید از آشپز‌های ماهر که با طبخ غذا‌های سالم آشنا هستند استفاده کنید یا از آشپزخانه‌هایی که غذای با کیفیت می‌پزند ناهار مجموعه را تهیه کنید.
ایجاد دیدگاه سلامت‌محور در ذهن
شاید این مورد را باید در ابتدای فهرست قرار دهیم. برای تثبیت و تداوم هر تغییری باید ابتدا چارچوب‌های ذهنی خود را متناسب با آن تغییر دهید و همسو کنید؛ بنابراین برای رشد و پویایی تیم کاری خود بهتر است پیش از هرکاری تلاش کنید تا جو آرام ذهنی برای کارکنان‌تان فراهم کنید و ذهنیت کاری درست و سالمی در آن‌ها پرورش دهید. توان ذهن نامحدود است و با ایجاد فضای مناسب برای رشد و توسعه قدرت مغزی کارمندان‌تان می‌توانید شاهد رشد بی‌نظیر فردی آن‌ها و به دنبال آن توسعه کسب‌وکارتان باشید. ایجاد فضای امن، راحت و دوستانه از بار ذهنی افراد کاسته و فرصت بیشتری برای رشد افکار و خلاقیت‌ها به آن‌ها می‌دهد. همچنین برگزاری جلسات روان‌شناسی و انگیزشی گروهی نیز می‌تواند به سرعت‌بخشی برای ایجاد فضا و روحیه یکدست در کسب‌وکارتان کمک کند.
زمانی برای نیایش و راز و نیاز
سعی کنید حتما در فضای کار، مکان مناسبی را برای خواندن نماز و نیایش کارمندان‌تان فراهم کنید. اختصاص مکان و زمان مشخص این امکان را فراهم می‌کند که کارکنان در زمانی هرچند کوتاه از دغدغه‌های روزمره جدا شده و ذهن خود را رها و آرام کنند. نیایش و راز و نیاز با خدا علاوه بر ایجاد حس آرامش و افزایش انرژی مثبت در فضای کاری به وسعت‌بخشی ذهن و آزاد شدن ظرفیت‌های مغزی نیز کمک می‌کند.
زمان کافی برای ایجاد آرامش و برنامه‌ریزی مجدد مغز برای ادامه فعالیت‌های روز در ساعات میانی کار می‌تواند حس و حال خوب افراد را تقویت کند.
تشویق برای انجام فعالیت‌های بدنی
حتی اگر نوع کسب‌وکارتان به شکلی است که بسیاری از کارمندان به صورت دورکاری همکاری دارند باز هم می‌توانید کارکنانتان را به انجام فعالیت‌های بدنی و ورزشی تشویق کنید. در برخی شرکت‌ها با کمک امکاناتی مانند ثبت داده‌ها در گوگل (Google Spreadsheet) کارمندان میزان فعالیت‌های روزانه و ورزشی خود را به اشتراک می‌گذارند و بر اساس رتبه‌ای که در گروه کارکنان به دست می‌آورند از مزایای نقدی و تفریحی برخوردار می‌شوند. البته این موضوع را به صورت داوطلبانه برگزار کنید تا افراد صادقانه و با انگیزه در آن شرکت کنند.
این موضوع به‌ویژه در مورد افرادی که کارشان به نحوی است که تمام طول روز را مقابل صفحه نمایشگر می‌گذرانند بسیار اهمیت دارد. این راهکار یکی از روش‌های خوبی است که می‌تواند افراد تیم کاری را حتی اگر دور از هم باشند نیز همبسته‌تر کرده و انگیزه کافی را برای گذراندن ساعاتی دور از رایانه برایشان ایجاد کند.
برنامه‌های آموزشی
کارکنان هر کسب‌وکار نوپایی نیاز دارند با شرکت در دوره‌های آموزشی، استفاده از منابع به روز مجازی و سایر امکانات به‌روز، دانش و مهارت کاری خود را ارتقا دهند تا بازده مجموعه را متناسب با نیاز‌های روز بازار افزایش دهند. فراهم کردن امکان شرکت در دوره‌های ضمن خدمت در زمینه‌های گوناگون مورد نیاز یکی از بهترین راهکار‌هایی است که نه تنها حس اعتماد به نفس را در کارمندان تقویت می‌کند بلکه کمک می‌کند انگیزه بیشتری برای ارائه بهترین‌های خود در کارشان داشته باشند و به دنبال آن دانش و مهارت کل مجموعه افزایش یافته و افراد کارآمدتر و با مهارت‌تری در کسب‌وکارتان فعالیت کنند.
یکی از بدترین آسیب‌ها در محیط‌های کاری این است که کارمندان پس از گذشت مدتی دچار روزمرگی شوند و نتوانند خود را با سرعت بالای تغییرات زیست‌بوم کسب‌وکار‌های جدید همسو کرده و به خوبی نیاز‌های جدید را برطرف کنند؛ بنابراین اقدام به موقع برای به روز نگه داشتن کارمندان یکی از نکات بسیار ارزشمند برای حفظ پویایی و کارآمدی محیط کار خواهد بود.
برگزاری جشن پایان سال یا گردش‌های گروهی
یکی از راهکار‌های موفق برای ایجاد حس خوب در میان کارکنان برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌هایی مانند اعیاد مذهبی و پایان سال خواهد بود. گردهمایی همه کارکنان درون مجموعه و افرادی که از راه دور با مجموعه همکاری می‌کنند برای چند ساعت شاد و مفرح کمک می‌کند تا افراد حس و حال بهتری داشته باشند، اوقات خوشی را به دور از باید و نباید‌های کاری با همکارانشان سپری کنند و با روحیه بهتری در سال جدید وارد کار شوند. در بسیاری از مجموعه‌ها حتی این دور همی به گردش خارج شهر یک روزه یا مسافرت کوتاهی برای کارکنان و خانواده‌هایشان تبدیل می‌شود که قطعا موجب شکل‌گیری روحیه دوستی و همبستگی بیشتری در میان کارمندان خواهد شد.
راهکار‌های سلامت‌محور پیشنهادی کارکنان
سعی کنید هر راهکار سلامت محوری را که در کسب‌وکارتان تصمیم دارید اجرایی کنید، ابتدا به صورت آزمایشی اجرا کرده و بازخورد‌های آن را از پیشرفت کسب‌وکارتان، حال و احوال سلامت کارکنان و نظرات خودشان بررسی کنید و در صورتی که کاملا مناسب شرایط کسب‌وکارتان بود آن را به صورت دائمی اجرایی کنید. به خاطر داشته باشید تمام این کار‌ها برای ایجاد حال‌واحوال بهتر و سلامت بیشتر در محیط کسب‌وکارتان است؛ بنابراین تلاش کنید تا بهترین و اثرگذارترین برنامه را متناسب با روحیات کارمندان انتخاب کنید و از خودشان نیز برای راهکار‌های خلاقانه دیگر نظرسنجی کنید تا بهترین نتیجه را از این سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارتان برداشت کنید.