بزرگنمايي:

آریا بانو -
مراحل طلاق توافقی
به طور خلاصه طلاق توافقی به طلاقی گفته می شود که زوجین به هر دلیلی تمایل دارند با تفاهم از هم جدا شوند هر توافقی که آنها در خصوص مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزند داشته باشند از نظر دادگاه محترم و قابل قبول خواهد بود.
یکی از مهم‌ترین وقایع زندگی انسان ازدواج است که البته در بعضی موارد به جدایی و طلاق منجر می‌‫شود. «طلاق» واژه‌ای است که این روزها زیاد می‫شنویم ولی شاید همه به مسائل جزئی آن آشنا نباشند. قبل از آنکه به موضوع مورد بحث یعنی مراحل طلاق توافقی بپردازیم باید انواع طلاق را بشناسیم. براساس قوانین و موازین کشور وقوع امر طلاق از سه راه امکان پذیر است:
طلاق توافقی
موضوع سخن ما، قسم سوم یعنی طلاق توافقی است که همان‌طور که از اسم آن آشکار است منوط به توافق زن و شوهر در تمام موضوعات زندگی مشترک و حضور هر دوی آنها در تمام مراحل رسیدگی است.
ابتدا سوال این است که طلاق توافقی چیست؟ به طور خلاصه طلاق توافقی به طلاقی گفته می شود که زوجین به هر دلیلی تمایل دارند با تفاهم از هم جدا شوند هر توافقی که آنها در خصوص مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزند داشته باشند از نظر دادگاه محترم و قابل قبول خواهد بود. به عنوان مثال زوجین توافق می کنند زوجه مهریه را در قبال طلاق ببخشد یا کل آن رادریافت کند و یا با شرایط توافق شده مهریه پرداخت شود و یا حتی قسمتی از مهریه بذل و قسمتی دیگر پرداخت شود. بنابراین تمام موارد توافق در رای دادگاه منعکس خواهد شد و قابلیت اجرا دارد.
مشکلات طلاق توافقی
معمولا پس از صدور حکم طلاق توافقی، شوهر هیچ اجباری برای آمدن به محضر ندارد و چون این طلاق با توافق طرفین صورت می‌گیرد، به لحاظ قانونی رفتن به محضر هم باید با توافق طرفین باشد و نمی‌شود توافق طرفین را با الزام همراه کرد، بنابراین برای حل این مشکل شاید بهترین راهکار این باشد که طرفین الزام رفتن به محضر را نیز جزیی از تعهدات خود در دادخواست ذکر کنند تا در نهایت در حکم دادگاه منعکس شود. در این صورت می‌توان الزام شوهر را به آنچه خود تعهد داده است، از دادگاه درخواست کرد.

مشکلات طلاق توافقی
مزایای طلاق توافقی
عدم تشکیل پرونده‌های متعدد در دادگستری.
جلوگیری از رجوع مکرر زوجین به محل دادگستری.
دخالت طرفین در طلاق و صدور گواهی‌ عدم امکان سازش.
کوتاه بودن زمان صدور گواهی مربوط برای جواز اجرای طلاق.
مدت‌دار بودن این گواهی در عرض 3 ماه که سبب حفظ دوام عقد نکاح است. در حالی‌ که در حکم طلاق، که بدون مدت اجرایی است، هر لحظه دوام زندگی تهدید می‌شود.
درگیری کمتر و کاهش تنش بین خانواده‌های زوجین.
احتمال رجوع بیشتر زوجین در آینده به یکدیگر و تشکیل مجدد زندگی مشترک به دلیل مورد ششم.
کاهش استرس فرزندان.
مراحل اخذ طلاق توافقی به چه صورت است؟
پس از به جمع بندی رسیدن موارد فوق، زوج جهت انجام طلاق توافقی به دادگاه خانواده مراجعه خواهند نمود و پس ار درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش و پر کردن مطالب مورد درخواست پس از اینکه بر این اساس دادنامه صادر گردید به طرفین ابلاغ میگردد و از تاریخ ابلاغ دارای اعتبار 3 ماه است که اگر زوجین در این مدت یعنی ظرف 3 ماه اقدام به اجرای صیغه طلاق ننمایند دادنامه اعتبار خود را از دست میدهد فلذا باید در این مدت با در دست داشتن شناسنامه و سند نکاح به یکی از دفترخانه های ثبت ازدواج و طلاق مراجعه و اقدام به اجرای دادنامه و صیغه ی طلاق نمایند. همه چیز درباره طلاق توافقی طلاق توافقی در دوران عقد در این دوران در صورت عدم تمکین ( روابط زناشویی ) زوجه می تواند با بخشش هر میزان از مهریه خویش اقدام به طلاق توافقی با قبول زوج بنماید.
همچنین با توجه به دوشیزه بودن می توانید با مراجعه به پزشکی قانونی و اخذ نتیجه مبتنی بر سلامت بکارت اقدام به حذف نام همسر از شناسنامه بنمایند. حضانت فرزند در طلاق توافقی و همه چیز درباره طلاق توافقی برای حضانت و نگهداری طفل که پدر و مادر او از یکدیگر جدا شده‌اند، مادر تا 7 سالگی (پسر یا دختر فرقی ندارد) اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است (دختر تا پایان سن 9 سالگی و پسر تا پایان سن 15 سالگی) حضانت و نگهداری از فرزند امری است که بر اساس مصالح عمومی و نیاز طبیعی فرزندان تنظیم شده است؛ یعنی پس از جدایی در زمانى که فرزند نیاز بیشترى به مادر دارد، اولویت نگهدارى فرزند به او داده شده همه چیز درباره طلاق توافقی و در عین حال در همین مدت، تأمین هزینه زندگى کودک برعهده پدر است. طلاق توافقی چقدر طول میکشد: طلاق توافقی معمولاً 3 روز تا یک هفته و گاهی اوقات تا تا 15 روز طول میکشد و این پروسه در دادگاههای مختلف متفاوت می باشد.

مدارک لازم برای طلاق توافقی
مدارک لازم جهت طلاق توافقی:
1- سند نکاح یا رونوشت سند نکاح 2- کپی کارت ملی و اصل 3- کپی شناسنامه و اصل 4 – عکس زوجه مزایای وکیل در طلاق توافقی گرفتن وکیل طلاق توافقی با توجه به اینکه در دوران کنونی کلیه امور به صورت تخصصی اجرا می گردد مزایای بهره گیری از وکیل دادگستری در کلیه امور، جهت پیشبرد بهتر موضوعات عملی کاملا عاقلانه در جهت کاهش هزینه و کاهش زمان و سایر موارد از جمله شکست و اخذ نتیجه نامطلوب می تواند مورد لحاظ قرار می گیرد. وکیل دادگستری در خصوص طلاق توافقی با توجه به تجربه در این گونه موارد ضمن انجام کار در مدت زمان کمتر با اطمینان بیشتری نسبت به اخذ نتیجه مطلوب شما را یاری نماید.
موارد مورد توافق زوجین در طلاق توافقی:
1ـ مهریه:
مطابق قانون، زن از زمان اجرای عقد نکاح، مالک مهریه می‌شود و می‌تواند آن را مطالبه و در آن تصرف کند. اما اگر زن در هنگام اجرای طلاق هنوز باکره باشد، مقدار مهریه‌ای که به او تعلق می‌گیرد، تنها نیمی از مهریه مورد توافق در عقد ازدواج است.
«توافق در مسئله مهریه» در طلاق توافقی به چه معناست؟
اگر زن خواهان دریافت مهریه باشد و مرد هم قبول کند مهریه زن را بپردازد، در مسئله مهریه توافق حاصل شده است. در شکل دیگر، زن می‌تواند مهریه خود را ببخشد و از دریافت آن صرف‌نظر کند که در این مورد هم، بر سر مهریه بین زوجین توافق حاصل شده است.
با وجود این، یکی از مواردی که ممکن است در بخشش مهریه توسط زن اتفاق بیفتد، رجوع مجدد زن به دریافت مهریه حتی بعد از اجرای طلاق است. یکی از فروض رجوع به مهریه اینست که زن در حال گذراندن دوران عده طلاق (حالت انتظار شرعی که زن بعد از طلاق یا وفات شوهرش باید تا ازدواج بعدی صبر کند) مهریه‌ی خود را مطالبه کند. یعنی زن مطَلّقه مهریه‌ای که هنگام طلاق بخشیده است را دوباره از همسر سابقش طلب کند. در این حالت ممکن است با رجوع زن به مهریه‌اش بعد از طلاق، طلاق از حالت بائن (طلاقی که موجب پایان روابط زناشویی است) خارج شده و به حالت رجعی تبدیل می‌شود. یعنی اینکه شوهر بتواند در صورت تمایل‌ به همسر خود رجوع و دوباره زندگی مشترک را ادامه دهند.
2ـ حضانت فرزند و چگونگی ملاقات زوجین با آن‌ها
در اصطلاح فقهی، حضانت به معنای حفظ،‌ نگهداری و تربیت فرزندان است. در طلاق توافقی، زن و شوهر باید درباره حضانت فرزندان توافق کنند. یعنی اینکه حق نگهداری و سرپرستی فرزندان به کدام یک از پدر یا مادر داده شود و کدام یک از آن‌ها فقط حق ملاقات با فرزندان را داشته باشند.
مطابق اصلاحیه‌ی ماده 1169 قانون مدنی، برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی‌می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است. بر این اساس، پس از 7 سالگی کودک، حضانت دختر تا 9 سال قمری و حضانت پسر تا 15 سال قمری بر عهده‌ی پدر است و پس از آن، فرزند به اختیار خود می‌تواند با هر کدام از پدر یا مادر زندگی کند. اما اگر مادر دوباره (با شخصی غیر از پدرِ فرزندانش) ازدواج کند، دیگر حق حضانت فرزندان را ندارد و مطابق قانون، این حق به پدر منتقل می‌شود.
البته زن و شوهر می‌توانند در این موضوع هم در هنگام طلاق، با یگدیگر توافقی کنند که خلاف متن قانون باشد. یعنی توافق کنند که با وجود ازدواج مجدد مادر، حق حضانت همچنان به عهده او باشد. همچنین، اگر پدر دچار فساد اخلاقی باشد، حتی با وجود ازدواج دوباره مادر نیز نمی‌تواند صاحب حق حضانت فرزندان شود. در این مورد، مادر می‌تواند با مراجعه به دادگاه و اثبات فساد اخلاقی پدر، کماکان از فرزندانش سرپرستی و حضانت کند. به علاوه، اگر هر کدام از پدر یا مادر که مطابق توافق (در هنگام طلاق) حق حضانت فرزندان را به عهده گرفته است، پس از مدتی به دلیل اعتیاد، فساد اخلاقی و غیره، صلاحیت حضانت را از دست بدهد، طرف دیگر می‌تواند پس از اثبات این مسئله در دادگاه، حق حضانت فرزندان را به دست بیاورد.

نحوه طلاق توافقی
3ـ نفقه زن و فرزندان:
نفقه به معنای تأمین نیازمندی‌های اولیه و ضروری زندگی است. ماده 1107 قانون مدنی می‌گوید: «نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، از قبیل: مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطه نقصان یا مرض».
مطابق قانون، در دورانی که مادر مسئولیت حضانت فرزندان بعد از طلاق را بر عهده دارد، سرپرستی مالی و پرداخت نفقه به عهده پدر است. اما در طلاق توافقی، زن و شوهر می‌توانند در مورد نفقه فرزندان توافق کنند. یعنی با توافق طرفین، معین شود که نفقه را چه کسی و به چه مقداری باید بپردازد. کسی که متعهد به پرداخت نفقه می‌شود، باید نفقه‌ دختر را تا زمان ازدواج دختر (در صورتی که دختر شاغل نباشد) و نفقه پسر را تا 18 سالگی و پایان خدمت سربازی پرداخت کند. همچنین اگر پسر توانایی کار کردن و کسب درآمد نداشته باشد، نفقه او کماکان باید پرداخت شود. اگر زن و شوهر به هر دلیلی نتوانند در هنگام طلاق بر سر مقدار نفقه به توافق برسند، می‌توانند با مراجعه به دادگاه، حکمِ مقدار نفقه را از دادگاه بگیرند.
4ـ اجرت‌المثل:
معمولاً همه زن‌ها در محیط خانه‌ و خانواده کارهایی انجام می‌دهند. کارهایی مانند: شیر دادن به بچه، طبخ غذا، ‌شستشوی لباس‌ها و ظرف‌ها و غیره. خانه‌داری (خدمت زن در خانه شوهر) زن نوعی کار به شمار می‌شود که دارای ارزش مالی است و مطابق قانون و شرع، زن‌ها حق دارند برای انجام این نوع کارها در منزل، از شوهرشان پول دریافت کنند. بنابراین، اجرت‌المثل، ‌همین حق دریافت پول توسط زن در ازای انجام کارهای خانه است. البته اگر زن این کارها را به صورت مجانی انجام داده باشد، اجرت‌المثل به او تعلق نمی‌گیرد. مثلاً: زن برای رضای خدا یا به طور رایگان و بدون انتظار دریافت پول، این نوع کارها را در خانه انجام داده باشد.
5ـ‌ استرداد جهیزیه:
جهیزیه همان اموال و وسایل زندگی است که زن مطابق رسم و عرف، به خانه شوهر می‌آورد. جهیزیه جزو اموال زن به حساب می‌آید. زن می‌تواند جهیزیه خود را در لیستی بنویسد. به این لیست، «سیاهه جهیزیه» می‌گویند. اما سیاهه جهیزیه بدون امضای شوهر اعتباری ندارد. در طلاق توافقی، زوجین باید درباره جهیزیه زن با هم توافق کنند که در این مورد، زوجین معمولاً به این نتیجه می‌رسند که زن، جهیزیه‌اش را با خودش می‌برد. چنانچه زوجین نتوانند درباره جهیزیه توافق کنند، زن می‌تواند با استناد به سیاهه، جهیزیه خود را بگیرد.
پشیمانی زوجین بعد از اخذ گواهی عدم امکان سازش
بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش توسط قاضی، اگر زوجین از متارکه پشیمان شوند، می‌توانند دوباره به زندگی‌شان ادامه دهند. اما گر فقط یکی از زن یا شوهر پشیمان شود، طرف دیگر می‌تواند با مراجعه به دفاتر ثبت طلاق، اقدام به متارکه کند. اگر شوهر به دفتر ثبت طلاق مراجعه کند و زن در مدت زمان یک هفته در دفتر ثبت طلاق حاضر نشود، سردفتر می‌تواند برای حضور به زن، اخطار کتبی ‌دهد. این‌بار اگر زن در دفتر ثبت حاضر نشود، صیغه طلاق اجرا می‌شود و پس از ثبت در دفتر، زن را از آن مطلع می‌کنند. اما اگر زن به دفتر ثبت طلاق مراجعه کند و شوهر در دفتر ثبت حاضر نشود، زن می‌تواند مطابق رأی دادگاه یا سند رسمی، وکالت در طلاق داشته باشد. در این صورت، صیغه طلاق بدون حضور مرد جاری می‌شود و پس از ثبت در دفتر، به شوهر اطلاع می‌دهند.
گردآوری: بخش زناشویی بیتوته